Obraz mikroskopowy

- Rozgałęziająca się mięśniówka gładkokomórkowa (arborizing smooth muscle), która otacza grupy gruczołów

- Budowa wielozrazikowa (multilobulated)

- Nabłonek cytologicznie spokojny, jeżeli występuje dysplazja to małego stopnia

- Możliwość występowania „zawieruszenia nabłonkowego”/ pseudoinwazji (epithelial misplacement/ pseudoinvasion)- ale brak cech dysplazji dużego stopnia, nabłonek ma spokojny wygląd cytologiczny, brak odpowiedzi desmoplastycznej podścieliska, gruczoły widoczne w podśluzówce (submucosa) lub mięśniówce właściwej (muscularis propria)

Immunohistochemia i genetyka

Dodatnia

mutacja STK11 w około 70% przypadków desmina (uwidocznienie rozgałęzionej mięśniówki)

Ujemna

Różnicowanie

- Polipy w zespole Cowdena (Cowden Disease) (brak mięśniówki gładkokomórkowa w polipie, brak pseudoinwazji, mutacje PTEN w 80% przypadków)

- Polip młodzieńczy (juvenile polyp)- (brak lub jedynie niewielka ilość mięśniówki gładkokomórkowej w blaszce właściwej (lamina propia), brak pseudoinwazji, wyraźne torbielowate poszerzenie gruczołów, mutacje MADH4 lub BMPR1A w 40% przypadków)

- Polipy w zespole Cronkhite- Canada (Cronkhite- Canada Syndrome Polyp) (brak lub jedynie niewielka ilość mięśniówki gładkokomórkowej w blaszce właściewej (lamina propia), brak pseudoinwazji, częste torbiele retencyjne)

- Zapalny polip kloakogenny (mucosal prolaps/ inflammatory cloacogenic polyp) (zmiana pojedyncza, mięśniówka gładkokomórkowa otacza jedynie pojedyncze krypty)

- Rak gruczołowy (adenocarcinoma) (cechy złośliwości komórkowej, reakcja desmoplastyczna podścieliska, brak zatrzymanej blaszki właściwej (lamina propia) wokół naciekających gruczołów, populacja gruczołów nonomorficzna)