Obraz mikroskopowy

- cewka- komórki nabłonka w części środkowej tworzą światło, same są otoczone zrębem

- utkanie cewkowe powierzchni powyżej 75%, utkanie kosmkowe poniżej 25%

- konieczne są cechy dysplazji jąder komórkowych w górnej połowie krypt i na powierzchni zewnętrznej (luminalnej) polipa

- dysplazja małego stopnia (low grade dysplasia)- powiększenie, hiperchromazja, wysoki stosunek jądrowo/cytoplazmatyczny, często rozwarstwienie (stratification) lub utrata polarności

- dysplazja dużego stopnia (high grade dysplasia)- układy sitowate (cribriform)- gruczoły bezpośrednio stykające się ze sobą (back to back) bez rozdzielającego podścieliska, całkowita utrata polarności komórek atypowych, w odbytnicy i okrężnicy możliwa mikroinwazja z reakcją desmoplastyczną podścieliska- inwazja ograniczona do blaszki właściwej (lamina propia, łącznie z muscularis mucosae)

Różnicowanie

- Polip hiperplastyczny (hyperplastic polyp) (brak dysplazji, powierzchnia zewnętrzna pokryta dojrzałymi komórkami, strefa proliferacyjna u podstawy)

- Tradycyjny gruczolak ząbkowany (traditional serrated adenoma) (ząbkowanie, krypty mają połączenie ze światłem, CK20 pozytywny tylko na powierzchni)

- Sporadyczny polip młodzieńczy (sporadic juvenile polyp) (brak dysplazji, wyraźnie poszerzone torbielowato gruczoły, podścielisko bogate nacieczone zapalnie)

- Siedzący polip ząbkowany/gruczolak (sesille serrated adenoma/polyp) (wyraźne ząbkowanie, torbielowate poszerzenie krypt (L, odwrócone T), dysplazja jeżeli występuje jest ograniczona)

- Zapalny polip kloakogenny ( mucosal prolaps/ inflammatory cloacogenic polyp) (atypia jądrowa w części głębokiej zmiany, jądra komórkowe powiększone, ale okrągłe, bez rozwarstwienia i bez stłoczenia)